W zapewnieniu przestrzegania zasad etycznych przez firmy zrzeszone w Konferencji Przedsiębiorstw Finansowych istotną rolę odgrywa jeden z jej statutowych organów – Komisja Etyki. Ten kolegialny zespół, zajmujący się między innymi rozpatrywaniem wniosków dotyczących naruszenia Zasad Dobrych Praktyk oraz realizacją corocznego audytu etycznego Członków KPF, obchodzi właśnie 12-lecie swej działalności. Komisja Etyki została powołana w czerwcu 2005 roku przez Walne Zebranie Członków KPF. Głównym zadaniem, jakie zostało postawione przed Komisją, jest stanie na straży przestrzegania Zasad Dobrych Praktyk przez zrzeszone w KPF przedsiębiorstwa. Jak bowiem pokazuje praktyka, nawet najlepszy zbiór zasad nie będzie skuteczny, jeżeli jego stosowanie nie jest monitorowane przez niezależny organ.
– Badanie zgodności praktyk biznesowych Członków KPF z Zasadami Dobrych Praktyk dzieje się z inicjatywy własnej Komisji Etyki lub na bezpośredni wniosek klienta bądź kontrahenta firmy członkowskiej, jak również za pośrednictwem organizacji reprezentujących interesy konsumentów. W tym zakresie Komisja Etyki KPF podejmuje współpracę z takimi uczestnikami rynku finansowego, jak Rzecznicy Praw Konsumentów, Federacja Konsumentów czy Stowarzyszenie Konsumentów Polskich – wyjaśnia Andrzej Roter, Prezes Zarządu KPF.
Komisja Etyki rozpatruje od kilkunastu do dwudziestu kilku spraw rocznie, podejmowanych na podstawie indywidualnych zgłoszeń lub z inicjatywy własnej. W przypadku stwierdzenia naruszenia ZDP, może zastosować wybrany środek dyscyplinujący – począwszy od łagodnego upomnienia, aż po najostrzejszą sankcję, jaką stanowi wniosek do Walnego Zebrania KPF o wykluczenie danej instytucji finansowej z grona Członków KPF. Cały ten katalog możliwych do nałożenia kar był już zastosowany w praktyce. W każdym przypadku stwierdzenia naruszenia konkretnej zasady, Komisja Etyki zobowiązuje Członka KPF do usunięcia przyczyn stwierdzonych naruszeń, po czym monitoruje realizację takiego zobowiązania. Podstawowym celem prowadzonych przez Komisję postępowań nie jest bowiem karanie samo w sobie, lecz wskazywanie podmiotom sposobu możliwie najpełniejszego stosowania Zasad Dobrych Praktyk. Na wniosek Członka KPF, w wyniku prowadzonej przez Komisję Etyki procedury weryfikacyjnej, może ona także uchwalić rekomendację interpretacyjną konkretnej Zasady Dobrych Praktyk, stanowiącą uzupełnienie zbioru wykładni, dostępnego dla wszystkich Członków KPF.
– W skład Komisji Etyki wchodzą osoby zgłaszane przez Członków KPF, wybierane przez Walne Zebranie Członków KPF na dwuletnią kadencję, reprezentujące różne sektory rynku finansowego. W ten sposób zapewnione jest wszechstronne podejście Komisji Etyki do rozpatrywanych spraw. Dzięki temu każda z nich może być rzetelnie i dogłębnie zbadana, ze szczególnym zwróceniem uwagi na ochronę praw klientów instytucji finansowych oraz prowadzenie działalności przez Członków KPF w sposób w pełni zgodny z zasadami etyki biznesu – zapewnia dr Krzysztof Grabowski, Doradca KPF ds. Ładu Korporacyjnego, koordynujący obsługę prac Komisji Etyki przez Biuro KPF.
Rozumiejąc potrzebę doraźnego działania, Komisja Etyki KPF realizuje również istotną rolę, jaką jest regularne monitorowanie zgodności działania z Zasadami Dobrych Praktyk. KPF jest jedyną działającą na rynku finansowym organizacją samorządową w Polsce, której Członkowie są zobowiązani do corocznego przeprowadzenia audytu wewnętrznego. Jego weryfikację przeprowadza Komisja Etyki. W tym celu Komisja opracowuje specjalne formularze, dostosowane do biznesowego profilu działania poszczególnych Członków KPF, które następnie są przez nich wypełniane i przekazywane Komisji. W przypadku pozytywnej weryfikacji, Członek KPF otrzymuje certyfikat zgodności działania z ZDP. Certyfikat ten zachowuje ważność przez jeden rok, po czym wymagane jest ponowne przejście pełnego procesu audytu wewnętrznego.
Zadania Komisji Etyki są jednak bardziej rozległe. Obejmują także przedsięwzięcia, mające na celu promowanie zasad etycznego działania i świadomego korzystania z usług finansowych, współpracę z organizacjami reprezentującymi interesy konsumentów oraz z innymi podmiotami, które mogą mieć wpływ na poprawę sytuacji w tym zakresie. Komisja Etyki KPF jest także organem opiniotwórczym, z którym konsultowane są wszelkiego rodzaju dokumenty i publikacje poruszające tematykę związaną z etycznym prowadzeniem działalności (np. poradnik „Jak pożyczać pieniądze”), przygotowywane przez KPF lub w tworzeniu których KPF bierze udział. Komisja Etyki uczestniczy także w opracowywaniu projektów zmian w wewnętrznych dokumentach Konferencji.
– Zasady Dobrych Praktyk to apel do uczestników rynku finansowego, w szczególności do Członków KPF, aby potraktowali z powagą kwestię stosowania zasad etycznych w swojej działalności biznesowej. Ten apel, poparty wieloaspektową pracą Komisji Etyki, wywiera istotny wpływ na podnoszenie poziomu standardów etycznych. Zarówno efekt funkcjonowania ZDP w przestrzeni biznesowej, jak i działalność Komisji Etyki jako ich promotora i strażnika, są zauważalne. Potwierdzają to wyniki audytu etycznego, stały monitoring zgodności praktyk biznesowych Członków KPF w rozpatrywanych przez Komisję Etyki sprawach, a także oddźwięk rynku na rozpowszechnienie wiedzy o istnieniu ZDP i działaniu Komisji Etyki zarówno wśród Członków KPF, ale również, a może przede wszystkim, wśród tych, którzy mogą być naszą działalnością zainteresowani i którym może ona przynieść pożytek – dodaje Krzysztof Sołkiewicz, Przewodniczący Komisji Etyki – Jestem głęboko przekonany, że działalność Komisji Etyki oraz wypracowane przez KPF zasady etyczne, powodują poprawę kondycji etycznej reprezentowanych przez KPF sektorów rynku usług finansowych.